7 Απριλίου 2022 : Παγκόσμια Ημέρα Υγείας

7 Απριλίου 2022 : Παγκόσμια Ημέρα Υγείας

Ο Πλανήτης μας, η Υγεία μας

Οι Κοινωνίες Ευημερίας είναι Κοινωνίες Υγείας

Μπορούμε να φανταστούμε ξανά έναν κόσμο όπου ο καθαρός αέρας, το νερό και το φαγητό είναι διαθέσιμα για όλους;

Όπου οι οικονομίες εστιάζουν στην υγεία και στην ευημερία;

Όπου οι πόλεις είναι βιώσιμες και οι άνθρωποι έχουν έλεγχο πάνω στην υγεία τους και στην υγεία του πλανήτη;

 
Στην Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2022, εν μέσω μίας πανδημίας, ενός μολυσμένου πλανήτη και αυξανόμενων ασθενειών όπως ο καρκίνος, το άσθμα και οι καρδιακές ασθένειες, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εστιάζει την προσοχή διεθνώς σε επείγουσες δράσεις που απαιτούνται για να κρατήσουν τους ανθρώπους και τον πλανήτη υγιείς και να προάγουν ένα κίνημα για τη δημιουργία κοινωνιών επικεντρωμένων στην ευημερία (1). Ευθυγραμμισμένο με την προσέγγιση της Ενιαίας Υγείας, που δίνει έμφαση στην αλληλεξάρτηση της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος, το φετινό θέμα της εκστρατείας ενημέρωσης προωθεί μηνύματα και δραστηριότητες που αναδεικνύουν πώς οι ατομικές επιλογές και οι κοινωνικές συμπεριφορές αφήνουν αποτύπωμα στο περιβάλλον (2).

Ο Π.Ο.Υ. εκτιμά ότι πάνω από 13 εκατομμύρια θάνατοι σε ολόκληρο τον κόσμο ετησίως οφείλονται σε περιβαλλοντικά αίτια που μπορούν να αποφευχθούν. Αυτά συμπεριλαμβάνουν την κλιματική κρίση, η οποία είναι η μοναδική μεγαλύτερη απειλή υγείας που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η κλιματική κρίση είναι και μια κρίση υγείας, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς της ψυχικής και κοινωνικής υγείας.
Την κλιματική και υγειονομική κρίση ωθούν οι πολιτικές, κοινωνικές και εμπορικές αποφάσεις μας. Πάνω από το 90% των ανθρώπων αναπνέουν ανθυγιεινό αέρα που είναι αποτέλεσμα καύσης ορυκτών καυσίμων. Ένας θερμαινόμενος κόσμος βλέπει τα κουνούπια να διαδίδουν ασθένειες πιο μακριά και πιο γρήγορα από ποτέ. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η υποβάθμιση της γης και η λειψυδρία εξορίζουν τους ανθρώπους και έχουν επίπτωση στην υγεία τους. Στον πυθμένα των βαθύτερων ωκεανών μας και στα ψηλότερα βουνά μας βρίσκουμε απορρίμματα και πλαστικά, τα οποία επίσης φθάνουν να βρεθούν στην τροφική μας αλυσίδα. Συστήματα που παράγουν πολύ επεξεργασμένες, ανθυγιεινές τροφές και ποτά προκαλούν ένα κύμα παχυσαρκίας, αυξάνοντας τον καρκίνο και τις καρδιακές νόσους, ενώ παράγουν το ένα τρίτο της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, σε όλον τον πλανήτη.

Ενώ η πανδημία covid-19 μας φανέρωσε τη θεραπευτική δύναμη της επιστήμης, τόνισε και τις ανισότητες στον κόσμο μας. Η πανδημία έχει αποκαλύψει αδυναμίες σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη να δημιουργήσουμε βιώσιμες και ευημερούσες κοινωνίες, με τη δέσμευση να πετύχουν δίκαιη υγεία για τις τωρινές και τις μελλοντικές γενιές, χωρίς να παραβιάζουν τα οικολογικά όρια. Ο παρών σχεδιασμός της οικονομίας οδηγεί σε άδικη κατανομή του εισοδήματος, του πλούτου και της ισχύος, με υπερβολικά πολλούς ανθρώπους να εξακολουθούν να ζουν στη φτώχεια και στην αβεβαιότητα. Μία οικονομία ευημερίας συμπεριλαμβάνει στους στόχους της την ανθρώπινη ευημερία, την ισότητα και την οικολογική βιωσιμότητα. Αυτοί οι στόχοι μεταφράζονται σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, σε προϋπολογισμούς για την ευημερία, την κοινωνική  προστασία και τις νομικές και δημοσιονομικές στρατηγικές. Η διακοπή αυτών των φαύλων κύκλων για τον πλανήτη και την υγεία των ανθρώπων απαιτεί την υποστήριξη και κινητοποίηση για νομοθετικές πράξεις, επιχειρηματικές και ατομικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να κάνουμε υγιείς επιλογές (1).
Εδώ και αρκετά χρόνια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ορίσει την υγεία ως μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς ως την απουσία νόσου ή ασθένειας (3). Επιπλέον, θεωρεί την προαγωγή της ψυχικής υγείας αναπόσπαστο κομμάτι της θεωρίας και της πρακτικής της προαγωγής υγείας. 

Στο Κέντρο Πρόληψης “Άρηξις”, από τα εγκαίνια της λειτουργίας του, που έγιναν το 2002, στον πυρήνα του έργου μας βρίσκονται οι δράσεις για την πρόληψη των εξαρτήσεων και την προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της νέας, υπογεγραμμένης επταετούς προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των Υπουργείων Εσωτερικών και Υγείας, του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.) και της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) η προαγωγή της ψυχικής υγείας των μελών της κοινότητας θεωρείται κομβικής σημασίας. Η ψυχική υγεία μπορεί να ανθίσει μέσα από την καλλιέργεια των προσωπικών ικανοτήτων, των αποθεμάτων και των ψυχολογικών δυνατών σημείων, καθώς επίσης με την ενδυνάμωση των κοινοτικών πόρων για την πρόληψη των ψυχικών διαταραχών και τη βελτίωση της ευεξίας και ποιότητας ζωής των ανθρώπων και των κοινοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι η ανάπτυξη και βελτίωση της ψυχικής υγείας γενικότερα μπορεί να επιτευχθεί μέσα από αποφάσεις και δράσεις σε πολλά επίπεδα: στο κέντρο βρίσκεται το ατομικό επίπεδο, ωστόσο αυτό δεν επαρκεί, αν δεν υποστηριχθεί από το κοινοτικό, κοινωνικό, κρατικό και τελικά το διεθνές/παγκόσμιο επίπεδο.
Τα αποτελέσματα των ατομικών και των συλλογικών μας πράξεων τα βιώνει η καθεμία και ο καθένας ξεχωριστά, αλλά και ολόκληρο το οικοσύστημα ζωής του πλανήτη. Η κάθε κίνηση, όσο μικρή ή όσο μεγάλη και αν είναι, διαδραματίζει το ρόλο της στη συνέχιση ή στην παρεμπόδιση της ζωής, καθώς και της ποιότητας που έχει η ζωή. Ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας, αυτήν τη φορά προς τη σωστή κατεύθυνση!

 

Λεπτομέρεια από έργο του Almigdad Aldikhaiiry (2021), γεννημένου στο Σουδάν https://www.who.int/campaigns/world-health-day/2022

 

Πηγές:

1. World Health Organization (2022), World Health Day: https://www.who.int/campaigns/world-health-day/2022

2. World Health Organization, Regional Office for Europe (2022), World Health Day: https://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2022/04/world-health-day-2022

3. World Health Organization(2001), Basic documents, 43rd edn. Geneva, World Health Organization, σ. 1.

Μετάφραση υλικού ενημέρωσης Π.Ο.Υ. από τα αγγλικά/Επιμέλεια κειμένου: 

Αλεξάνδρα Χαβιάρα (Ψυχολόγος MSc, μέλος της επιστημονικής ομάδας “Άρηξις”)

 

Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας “Άρηξις”

Δήμων Αγίας Βαρβάρας, Αιγάλεω, Χαϊδαρίου, σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ (Οργανισμό Κατά των Ναρκωτικών) και την Περιφέρεια Αττικής.

Σμύρνης 28 (2ος όρ.), Αιγάλεω, τηλ: 210 5313243

e-mail: kp.arixis@yahoo.gr, http://kentroprolipsisarixis.blogspot.com, fb: kp.arixis, ig: kparixis